Padaczka - napady częściowe i uogólnione toniczno-kloniczne.

Dawka powinna być dobrana indywidualnie tak, aby drgawki były skutecznie kontrolowane, zazwyczaj wymaga to uzyskania stężenia w surowicy w zakresie 15-40 µg/mL. Dorośli: 60-200 mg/dobę, w dawce pojedynczej na noc. Podczas stosowania dawki powyżej 100 mg/dobę można przepisać produkt leczniczy 100 mg, tabletki. Dzieci: powyżej drugiego rż., które potrafią połknąć tabl.: 1 mg do 6 mg/kg mc./dobę (dzieciom młodszym nie należy podawać tabl. ze względu na niebezpieczeństwo zadławienia) w dawce pojedynczej lub w dawkach podzielonych.

Pokarm nie wpływa na skuteczność fenobarbitalu. Produkt leczniczy można przyjmować z posiłkiem lub niezależnie od posiłku.

Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą; porfiria; ciąża i okres karmienia; alkoholizm; niewydolność oddechowa; ostre zatrucie środkami wpływającymi hamująco na OUN; ciężka niewydolność wątroby i śpiączka wątrobowa.

Fenobarbital może wywołać: uzależnienie psychiczne i fizyczne, zwłaszcza po długotrwałym stosowaniu dużych dawek. Nagłe odstawienie produktu może wtedy powodować objawy odstawienne; reakcje skórne: zgłaszano groźne dla życia reakcje skórne jak zespół Stevensa-Johnsona (SJS) i toksyczna nekroliza naskórka (TEN) w związku ze stosowaniem luminalu; pacjentów należy poinformować o objawach podmiotowych i przedmiotowych związanych z reakcjami skórnymi. Najwyższe ryzyko pojawienia się SJS lub TEN istnieje w czasie pierwszych tygodni leczenia; o jeśli się pojawiły objawy podmiotowe i przedmiotowe SJS lub TEN (np. postępująca wysypka występująca często z pęcherzami lub nadżerkami śluzówki), leczenie produktem należy przerwać; o najlepsze wyniki w obniżaniu ryzyka SJS lub TEN daje wczesna diagnoza i natychmiastowe przerwanie stosowania każdego podejrzanego leku. Wczesne wycofanie leku jest związane z lepszym rokowaniem; o jeśli podczas stosowania produktu rozwinie się u pacjenta SJS lub TEN, produkt ten nie może być ponownie stosowany u danego pacjenta; reakcje paradoksalne: u pacjentów z ostrym bólem mogą wystąpić reakcje paradoksalne, takie jak pobudzenie, depresja, niepokój i splątanie; zaburzenia behawioralne: stosowanie leku może spowodować zmiany w zachowaniu pacjenta, w tym myśli i tendencje samobójcze. Dlatego pacjenci powinni być monitorowani w celu wykrycia pojawienia się myśli i tendencji samobójczych. Pacjentów (i ich opiekunów) należy poinformować o konieczności natychmiastowego zasięgnięcia porady lekarza w razie wystąpienia myśli lub tendencji samobójczych. Pacjenci z niewydolnością nerek: u pacjentów z niewydolnością nerek należy unikać długotrwałego leczenia fenobarbitalem. W przypadku kuracji krótkotrwałej dawki leku należy znacznie zmniejszyć. Pacjenci z niewydolnością wątroby: produkt należy stosować bardzo ostrożnie u pacjentów z niewydolnością wątroby. Dawkę początkową należy zmniejszyć. Pacjenci w podeszłym wieku: u pacjentów w podeszłym wieku produkt leczniczy należy stosować bardzo ostrożnie. Mogą być oni bardziej wrażliwi na działanie fenobarbitalu, z powodu zmian metabolizmu wątrobowego spowodowanych wiekiem. Należy rozważyć zmniejszenie dawki. Produkt leczniczy należy stosować ostrożnie u pacjentów z astmą oskrzelową innymi chorobami przebiegającymi z dusznością lub zwężeniem dróg oddechowych. Należy zachować ostrożność u pacjentów, u których stwierdza się depresję z tendencjami samobójczymi, nadużywanie leków, zaburzenia krążenia mózgowego, ciężką niedokrwistość, hiperkinezę, nadczynność tarczycy, ostry lub przewlekły ból (ze względu na możliwość maskowania istotnych diagnostycznie objawów), cukrzycę, niedoczynność tarczycy. Lek nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy. Produkt leczniczy wywiera znaczny wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Podczas leczenia produktem nie należy prowadzić pojazdów mechanicznych ani obsługiwać urządzeń mechanicznych w ruchu.

Leki przeciwzakrzepowe - fenobarbital pobudza wątrobowe enzymy mikrosomalne, co powoduje zwiększony metabolizm; fenobarbital zmniejsza stężenie antagonistów wit. K np. warfaryny , acenokumarolu i anisyndionu w osoczu krwi, osłabiając działanie przeciwzakrzepowe. Może być konieczne określenie czasu protrombinowego (INR) i dostosowanie dawki leków przeciwzakrzepowych. Może wystąpić krwawienie po odstawieniu produktu. Glikokortykosteroidy - fenobarbital może zwiększać metabolizm glikokortykosteroidów, prawdopodobnie w wyniku pobudzenia wątrobowych enzymów mikrosomalnych; zmniejsza skuteczność działania glikokortykosteroidów. Obserwowano zmniejszenie stężeń osoczowych i skuteczności glikokortykosteroidów ze względu na wzrost ich katabolizmu w wątrobie. Ma to duże znaczenie dla pacjentów po przeszczepach. Dawkę glikokortykosteroidów należy u takich pacjentów odpowiednio dostosować. Gryzeofulwina - fenobarbital zmniejsza wchłanianie podanej doustnie gryzeofulwiny, zmniejszając w ten sposób jej stężenie we krwi. Pomimo, że wpływ mniejszego stężenia gryzeofulwiny we krwi na jej działanie terapeutyczne nie został ustalony, należy unikać jednoczesnego stosowania tych substancji. Doksycyklina - fenobarbital zmniejsza okres półtrwania doksycykliny. Pochodne hydantoiny (fenytoina, fosfenytoina), kwas walproinowy, walproinian sodowy - wpływ fenobarbitalu na ich metabolizm może być różny, dlatego w czasie jednoczesnego stosowania tych leków należy częściej oznaczać ich stężenie we krwi; kwas walproinowy i walproinian sodowy zmniejszają metabolizm fenobarbitalu. Alkohol i leki hamujące czynność OUN, np. benzodiazepiny - ich jednoczesne stosowanie z fenobarbitalem może nasilić działanie hamujące na OUN, zwiększając lub przedłużając działanie fenobarbitalu. Inhibitory monoaminooksydazy - przedłużają działanie hamujące fenobarbitalu na OUN, prawdopodobnie ze względu na hamowanie jego metabolizmu. Doustne środki antykoncepcyjne zawierające estrogen - ich skuteczność może być zmniejszona ze względu na przyspieszony metabolizm estrogenu. Zaleca się stosowanie niehormonalnych metod antykoncepcji. Chloramfenikol, kortykotropina, cyklosporyna, dakarbazyna, metronidazol, chinidyna oraz glikozydy naparstnicy - może być wymagane dostosowanie dawki z powodu indukcji mikrosomalnych enzymów wątrobowych, zwiększających metabolizm tych leków. Leki znieczulające ogólnie, halotan, enfluran lub metoksyfluran - po długotrwałym stosowaniu barbituranów metabolizm anestetyków może być nasilony, co prowadzi do zwiększonego ryzyka działania toksycznego na wątrobę. Leki przeciwdrgawkowe - fenobarbital może zwiększać metabolizm pochodnych kwasu bursztynowego (np. etosuksymidu) oraz karbamazepiny, co prowadzi do zmniejszenia ich stężenia w surowicy krwi. Zaleca się ścisłe monitorowanie stężenia tych leków w surowicy. Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne - z powodu zwiększonego metabolizmu, spowodowanego indukcją mikrosomalnych enzymów wątrobowych, działanie trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych może być słabsze. Antagoniści wapnia - zaleca się ostrożność w określaniu ich dawki, ponieważ skojarzenie z barbituranami może skutkować nadmiernym obniżeniem ciśnienia tętniczego krwi. β-adrenolityki - alprenolol, metoprolol i propranolol mogą mieć niższe stężenia w osoczu ze względu na przyspieszenie metabolizmu wątrobowego, przez co zmniejsza się ich skuteczność kliniczna. Inne leki, które działają na układ sercowo-naczyniowy - fenobarbital indukuje metabolizm wątrobowy dyzopiramidu i lidokainy, przyspieszając ich klirens. W przypadku tych leków zalecane jest ścisłe monitorowanie kliniczne i elektrokardiograficzne. Dla dyzopiramidu niezbędne jest monitorowanie stężenia w surowicy krwi, ponieważ fenobarbital może je zmniejszyć do poziomu nieskutecznego. Inhibitory anhydrazy węglanowej - zaleca się monitorowanie pacjentów w celu rozpoznania wczesnych objawów osteopenii i odstawienia tych leków, ponieważ barbiturany w skojarzeniu z inhibitorami anhydrazy węglanowej zwiększają ryzyko wystąpienia osteopenii. Cyklofosfamid - fenobarbital może indukować jego metabolizm, co nasila powstawanie alkilujących metabolitów cyklofosfamidu. Fenoprofen - fenobarbital może zmniejszyć jego okres półtrwania w fazie eliminacji, prawdopodobnie z powodu zwiększonego metabolizmu. Zalecane jest dostosowanie dawki fenoprofenu. Guanetydyna lub guanadrel - jednoczesne stosowanie z fenobarbitalem może powodować niedociśnienie ortostatyczne. Haloperydol - stężenie w surowicy krwi może się znacznie zmniejszyć, konieczne może być dostosowanie dawki. Ketamina - stosowanie jej w dużych dawkach lub szybkie podawanie zwiększa ryzyko wystąpienia niedociśnienia i/lub depresji oddechowej. Leki powodujące hipotermię - w przypadku jednoczesnego stosowania dużych dawek barbituranów lub ostrego przedawkowania, ryzyko wystąpienia hipotermii może się zwiększyć. Leukoworyna - duże dawki mogą przeciwdziałać przeciwdrgawkowym właściwościom fenobarbitalu. Lewotyroksyna - fenobarbital może zwiększać rozkład lewotyroksyny w wątrobie, co prowadzi do konieczności zwiększenia dawki. Loksapina, pochodne fenotiazyny, tioksanteny, maprotylina - mogą obniżać próg drgawkowy. Meksyletyna - fenobarbital powoduje zmniejszenie jej stężenia w surowicy krwi. Należy monitorować stężenie meksyletyny w celu zapewnienia skuteczności działania. Fenylobutazon - może zmniejszać działanie barbituranów, nasilając ich metabolizm poprzez indukcję wątrobowych enzymów mikrosomalnych. Barbiturany mogą nasilać metabolizm fenylobutazonu i zmniejszać jego okres półtrwania. Prymidon - jest metabolizowany do fenobarbitalu i może zmieniać przeciwpadaczkowe działanie barbituranów oraz nasilać działanie uspokajające. Może być niezbędne zmniejszenie dawki prymidonu. Ryfampicyna - może być niezbędna zmiana dawkowania. Witamina D - fenobarbital może zmniejszać jej działanie ze względu na przyspieszony metabolizm. Długotrwałe leczenie fenobarbitalem może wymagać uzupełniania niedoboru wit. D. Metyloksantyny, jak aminofilina, kofeina i teofilina - barbiturany, a w szczególności fenobarbital, mogą zwiększać metabolizm metyloksantyn. Metyloksantyny mogą zmniejszać nasenne działanie barbituranów. Jednoczesne stosowanie fenobarbitalu z sakwinawirem może spowodować obniżenie jego aktywności. Fenobarbital może zwiększyć toksyczność ifosfamidu. Równoczesne stosowanie z rytonawirem może zmniejszyć efekt jego działania. Inne leki działające depresyjnie na OUN: może nastąpić spadek osoczowych stężeń metadonu. Konieczne jest wówczas zwiększenie częstości podawania metadonu z 1-2 lub 3 dawek/dobę; środki uspokajające, pochodne morfiny, niektóre leki przeciwhistaminowe, nasenne i przeciwlękowe mogą nasilać depresję OUN wywołaną przez fenobarbital. Antyproteazy - podawanie fenobarbitalu z amprenawirem, indynawirem, nelfinawirem może zmniejszyć skuteczność antyproteaz ze względu na wzrost metabolizmu wątrobowego. Leki przeciwnowotworowe i leki immunosupresyjne: ekstrapolując doświadczenia z ryfampicyną, połączenie fenobarbitalu z cyklosporyną lub takrolimusem może zmniejszać stężenia leków immunosupresyjnych we krwi i powodować spadek ich aktywności. Może być konieczne zwiększenie dawki leków immunosupresyjnych i monitorowanie ich stężenia w osoczu; - połączenie fenobarbitalu z metotreksatem może spowodować zwiększenie toksyczności hematologicznej. Prokarbazyna - obserwowano wzrost częstości występowania reakcji nadwrażliwości (eozynofilia, wysypka) spowodowanej przyspieszeniem metabolizmu prokarbazyny. Estrogeny i progestageny (wykorzystywane nie jako środki antykoncepcyjne) - skuteczność estrogenów i progestagenów stosowanych w skojarzeniu z fenobarbitalem może być zmniejszona ze względu na zwiększenie metabolizmu wątrobowego. Zaleca się monitorowanie kliniczne i dostosowanie dawki w trakcie i po zakończeniu leczenia fenobarbitalem. Felbamat - podczas równoczesnego stosowania stężenie w osoczu i skuteczność felbamatu zmniejszają się a stężenie fenobarbitalu wzrasta, z możliwym ryzykiem przedawkowania. Dlatego należy monitorować parametry kliniczne i stężenie fenobarbitalu we krwi i w razie potrzeby zmienić dawkę. Leki przeciw infekcjom - fenobarbital pobudza metabolizm wątrobowy itrakonazolu i doksycykliny a także zydowudyny, zmniejszając ich stężenie w osoczu (podobnie jak ryfampicyny) i powodując ryzyko zmniejszenia skuteczności. Foliany (kwas foliowy) - zmniejszenie stężeń osoczowych i skuteczności działania fenobarbitalu. Hormony tarczycy - pod wpływem fenobarbitalu ryzyko klinicznych objawów niedoczynności tarczycy u pacjentów z niedoczynnością tarczycy wzrasta, ze względu na nasilenie katabolizmu T3 i T4 (podobnie jak pod wpływem ryfampicyny, fenytoiny i karbamazepiny). W związku z tym, konieczne jest monitorowanie stężenia T3 i T4, oraz dostosowanie dawkowania. Montelukast - skuteczność montelukastu może być zmniejszona z powodu nasilenia metabolizmu wątrobowego.

Produkt jest przeciwwskazany do stosowania w ciąży. Fenobarbital podawany w okresie ciąży może spowodować uszkodzenia płodu. Po podaniu doustnym fenobarbital łatwo przenika barierę łożyskową i rozmieszcza się w tkankach płodu, osiągając największe stężenie w łożysku oraz wątrobie i mózgu płodu. Wykazano, że ryzyko wad wrodzonych podczas podawania leków przeciwpadaczkowych kobietom w ciąży jest 2-3 razy większe niż w ogólnej populacji. Najczęstsze wady rozwojowe to wady twarzoczaszki, rozszczep podniebienia i wady sercowo-naczyniowe. Nie wykazano teratogennego działania fenobarbitalu u zwierząt. Nie należy nagle przerywać leczenia fenobarbitalem. Kobietom podczas ostatniego m-ca ciąży oraz noworodkom tuż po urodzeniu należy profilaktycznie podawać wit. K. U noworodków, których matki w czasie ciąży przyjmowały fenobarbital, mogą rozwinąć objawy odstawienne takie jak drgawki lub nadmierne pobudzenie, które mogą pojawić się do 14 dni po urodzeniu, a także nieprawidłowe ruchy, trudności w ssaniu i zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej oraz mineralizacji kości. Fenobarbital przenika do mleka kobiecego i może działać hamująco na OUN niemowlęcia.

Zaburzenia układu nerwowego: (często) senność, pobudzenie, dezorientacja, hiperkineza, depresja, ataksja, koszmary nocne, nerwowość, omamy, bezsenność, niepokój, bóle i zawroty głowy, nieprawidłowości w myśleniu. Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: (rzadko) hipowentylacja, bezdech, rozedma śródmiąższowa. Zaburzenia serca: (rzadko) bradykardia. Zaburzenia naczyniowe: (rzadko) niedociśnienie, omdlenie. Zaburzenia żołądka i jelit: (rzadko) nudności, wymioty, zaparcia. Zaburzenia układu immunologicznego: (nieznana) reakcje nadwrażliwości: gorączka, wysypka, powiększenie węzłów chłonnych, eozynofilia, obrzęk twarzy, powiek lub warg, nieprawidłowości związane z krwią i wątrobą, ogólne uszkodzenie narządów. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (bardzo rzadko) zapalenie wątroby i zaburzenie czynności wątroby, uszkodzenie wątroby. U pacjentów w podeszłym wieku, zmniejszona wydolność wątroby jest wskazaniem do zmniejszenia dawki. Jeśli wystąpi utajona lub jawna porfiria wątrobowa lub upośledzenie czynności wątroby, należy ograniczyć podawanie leku do sytuacji, w których bilans korzyści do ryzyka to uzasadnia. Pojawienie się reakcji nietolerancji, które obejmują zaburzenia czynności wątroby, jest wskazaniem do przerwania leczenia. Istotne jest jednak, aby odróżnić zespół nadwrażliwości na leki przeciwpadaczkowe od objawów uszkodzenia wątroby i przejściowego wzrostu aminotransferaz i/lub fosfatazy alkalicznej, które nie wymagają przerwania leczenia. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (rzadko) niedokrwistość megaloblastyczna, agranulocytoza, małopłytkowość. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (rzadko) osteopenia, krzywica; u pacjentów leczonych długookresowo fenobarbitalem zgłaszano zmniejszenie gęstości mineralnej kości, osteopenię i osteoporozę oraz złamania kości. Mechanizm zaburzeń metabolizmu kości nie został zidentyfikowany; (nieznana) bóle stawów, przykurcz Dupuytrena. Zaburzenia psychiczne: (rzadko) objawy odstawienia - zaburzenia snu, drżenie, zaburzenie widzenia, nudności, wymioty, niepokój, koszmary nocne, osłabienie, niedociśnienie ortostatyczne, zawroty głowy, drgawki, omamy; (nieznana) zaburzenia osobowości; pobudzenie, depresja, stan splątania u pacjentów w podeszłym wieku. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: (rzadko) zmniejszona wydolność nerek u pacjentów w podeszłym wieku. Jest ona wskazaniem do zmniejszenia dawki. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (bardzo rzadko) ostre skórne działania niepożądane (SCARs): zespół Stevensa-Johnsona; toksyczna nekroliza naskórka (TEN); złuszczające zapalenie skóry: (nieznana) rumień grudkowy lub błonicowy, zespół Lyella Jeśli występują reakcje skórne, barbituran należy odstawić. Produkt może powodować powstanie uzależnienia psychicznego i fizycznego, zwłaszcza po długotrwałym stosowaniu dużych dawek. Objawy nagłego odstawienia mogą być ciężkie a nawet spowodować zgon.

Dawka 1 g podana doustnie dorosłemu pacjentowi powoduje ciężkie zatrucia. Dawka 2-10 g może doprowadzić do śmierci. Ostre przedawkowanie objawia się hamowaniem OUN i układu oddechowego, co prowadzi do arefleksji, zwężenia źrenic, skąpomoczu, tachykardii, niedociśnienia, obniżenia temperatury ciała i śpiączki. Może się również pojawić wstrząs (bezdech, zapaść naczyniowa, zatrzymanie oddechu i śmierć). Postępowanie po przedawkowaniu może wymagać podjęcia następujących działań: podtrzymanie oddychania włącznie z oddychaniem wspomaganym i podawaniem tlenu, jeśli jest to wskazane; kontrola parametrów wydolności układu krążenia i oddechowego; jeśli pacjent jest przytomny i nie stracił odruchu gardłowego można wywołać wymioty stosując preparat z korzenia wymiotnicy; należy jednocześnie zapobiec dostaniu się wymiocin do płuc; po ustaniu wymiotów można podać pacjentowi 30 g węgla aktywnego w szklance wody; jeśli wywołanie wymiotów jest przeciwwskazane, można wykonać płukanie żołądka po wcześniejszym zabezpieczeniu dróg oddechowych rurką dotchawiczą; standardowe leczenie wstrząsu, jeśli konieczne; jeśli czynność nerek jest prawidłowa, wymuszona diureza może wspomóc eliminację fenobarbitalu; alkalizacja moczu zwiększa wydalanie nerkowe fenobarbitalu; hemodializa, chociaż nie rekomendowana jako działanie rutynowe, może być pomocna w niektórych przypadkach zatruć; pacjent powinien być przewracany z boku na bok co 30 minut; należy zapewnić odpowiednią opiekę pielęgniarską, aby zapobiec zapaleniu płuc, odleżynom, zachłyśnięciu i innym komplikacjom u pacjentów ze zmiennymi stanami świadomości; wskazane jest monitorowanie czynności życiowych i gospodarki wodno-elektrolitowej. Może być również konieczne zastosowanie antybiotyków i potasu. Jeśli wydalanie z moczem jest niewystarczające, w razie konieczności zaleca się wykonanie hemodializy lub dializy otrzewnowej, chociaż ogólnie uważa się, że ryzyko związane z tymi procedurami przewyższa ewentualne korzyści. Przy ciężkim przedawkowaniu należy rozważyć przeprowadzenie hemoperfuzji.

Fenobarbital powoduje aktywację kanału chlorkowego kompleksu receptora GABA. Hamuje wytwarzanie hormonu tyreotropowego. Aktywacja kanału chlorkowego kompleksu receptora GABA prowadzi do hiperpolaryzacji i stłumienia czynności neuronu. Fenobarbital wykazuje działanie uspokajające a w większych dawkach nasenne i przeciwdrgawkowe.

1 tabl. zawiera 100 mg fenobarbitalu.