Profilaktyka wtórna zawału mięśnia sercowego. Zapobieganie chorobom sercowo-naczyniowym u pacjentów ze stabilną dławicą piersiową. Stwierdzona w wywiadzie niestabilna dławica piersiowa, z wyjątkiem fazy ostrej. Zapobieganie niedrożności przeszczepu naczyniowego po zabiegu pomostowania aortalnowieńcowego (ang. CABG). Angioplastyka wieńcowa, z wyjątkiem fazy ostrej. Profilaktyka wtórna przemijającego napadu niedokrwiennego mózgu (ang. TIA) i incydentów niedokrwiennych mózgowo-naczyniowych (ang. CVA), pod warunkiem wykluczenia krwawienia śródmózgowego. Produkt leczniczy nie jest zalecany w stanach nagłych. Jego stosowanie ograniczone jest do profilaktyki w leczeniu długotrwałym.

Dorośli. Profilaktyka wtórna zawału mięśnia sercowego: zalecana dawka wynosi 75-160 mg raz/dobę. Zapobieganie chorobom sercowo-naczyniowym u pacjentów ze stabilną dławicą piersiową: zalecana dawka wynosi 75-160 mg raz/dobę. Stwierdzona w wywiadzie niestabilna dławica piersiowa, z wyjątkiem fazy ostrej: zalecana dawka wynosi 75-160 mg raz/dobę. Zapobieganie niedrożności przeszczepu naczyniowego po zabiegu CABG: zalecana dawka wynosi 75-160 mg raz/dobę. Angioplastyka wieńcowa, z wyjątkiem fazy ostrej: zalecana dawka wynosi 75-160 mg raz/dobę. Profilaktyka wtórna przemijającego napadu niedokrwiennego mózgu (TIA) i incydentów niedokrwiennych mózgowo-naczyniowych (CVA), pod warunkiem wykluczenia krwawienia śródmózgowego: zalecana dawka wynosi 75-300 mg raz/dobę. Nie należy przekraczać dawki produktu leczniczego zaleconej przez lekarza. Dawka dobowa nie powinna być większa niż 300 mg. Przy ustalaniu dawki należy uwzględnić krajowe i lokalne wytyczne. Osoby w podeszłym wieku. ASA należy stosować z zachowaniem ostrożności u osób w podeszłym wieku, które są bardziej podatne na występowanie działań niepożądanych. Zaleca się zwykłą dawkę dla osób dorosłych, jeśli u pacjenta nie występuje ciężka niewydolność nerek lub wątroby. Leczenie należy oceniać w regularnych odstępach czasu. Dzieci i młodzież. Nie należy podawać ASA dzieciom i młodzieży poniżej 16 lat, z wyjątkiem wyraźnych zaleceń lekarza, gdy korzyści z leczenia przewyższają ryzyko. Leczenie długotrwałe z zastosowaniem możliwie jak najmniejszej dawki.

Tabl. należy połykać w całości popijając wystarczającą ilością płynu (0,5 szklanki wody). Ze względu na otoczkę chroniącą żołądek przed podrażnieniem, nie należy tabl. kruszyć, łamać, ani żuć.

Nadwrażliwość na związki ASA lub inhibitory syntetazy prostaglandyn (np. u niektórych pacjentów z astmą może wystąpić napad astmy lub omdlenie) lub na którąkolwiek z substancji pomocniczych. Czynna lub stwierdzona w wywiadzie nawracająca choroba wrzodowa i/lub krwawienia z przewodu pokarmowego lub krwawienia innego rodzaju, jak np. krwawienie z naczyń mózgowych. Skaza krwotoczna; zaburzenia krzepnięcia jak hemofilia i trombocytopenia. Ciężka niewydolność wątroby. Ciężka niewydolność nerek. Ciężka niewydolność serca. Dawki większe niż 100 mg/dobę, podczas III trymestru ciąży. Stosowanie metotreksatu w dawce większej niż 15 mg/tydz.

Produkt leczniczy nie jest odpowiedni do stosowania jako lek przeciwzapalny, przeciwbólowy lub przeciwgorączkowy. Zalecany jest do stosowania u dorosłych i młodzieży w wieku od 16 lat. Ten produkt leczniczy nie jest zalecany do stosowania u dzieci i młodzieży w wieku poniżej 16 lat, z wyjątkiem wyraźnych zaleceń lekarza, gdy korzyści z leczenia przewyższają ryzyko. ASA u niektórych dzieci może przyczynić się do wystąpienia zespołu Reye’a. Istnieje zwiększone ryzyko krwotoku i wydłużonego czasu krwawienia, szczególnie podczas lub po zabiegu chirurgicznym (nawet w przypadku mniejszych zabiegów jak ekstrakcja zęba). Przed zabiegami chirurgicznymi i stomatologicznymi produkt należy stosować z zachowaniem ostrożności. Może być konieczne czasowe przerwanie leczenia. Produkt leczniczy nie jest zalecany podczas obfitego krwawienia miesiączkowego, ponieważ może on nasilać krwawienie. Produkt leczniczy należy stosować ostrożnie w przypadku niekontrolowanego nadciśnienia tętniczego, w przypadku stwierdzonej w wywiadzie choroby wrzodowej żołądka lub dwunastnicy, epizodów krwawienia lub jeśli pacjent przyjmuje leki przeciwzakrzepowe. Pacjenci powinni zgłaszać lekarzowi każde nietypowe krwawienie. Jeśli wystąpi krwawienie z przewodu pokarmowego lub owrzodzenie, należy przerwać leczenie. ASA należy stosować z zachowaniem ostrożności u pacjentów z umiarkowaną niewydolnością nerek lub wątroby (w przypadku ciężkiej niewydolności stosowanie jest przeciwwskazane), lub w przypadku odwodnienia, ponieważ stosowanie NLPZ może spowodować pogorszenie czynności nerek. U pacjentów z lekką lub umiarkowaną niewydolnością wątroby należy regularnie przeprowadzać badanie czynności wątroby. ASA może powodować skurcz oskrzeli i napad astmy lub inne reakcje nadwrażliwości. Czynniki ryzyka to: istniejąca astma, wysoka gorączka, polipy błony śluzowej nosa lub przewlekłe choroby układu oddechowego. Dotyczy to również pacjentów, u których występowały reakcje alergiczne na inne substancje (np. reakcje skórne, świąd lub pokrzywka). Ciężkie reakcje skórne, w tym zespól Stevens-Johnsona, zgłaszano bardzo rzadko w związku ze stosowaniem kwasu acetylosalicylowego. Leczenie z zastosowaniem produktu leczniczego należy przerwać zaraz po wystąpieniu wysypki skórnej, zmian na błonach śluzowych lub jakichkolwiek innych objawów nadwrażliwości. Pacjenci w podeszłym wieku są w sposób szczególny narażeni na wystąpienie działań niepożądanych po zastosowaniu NLPZ, w tym ASA, a zwłaszcza krwawienia z przewodu pokarmowego i perforacji, które mogą prowadzić do zgonu. Jeśli konieczne jest długotrwałe leczenie, należy regularnie oceniać stan pacjentów. Nie zaleca się jednoczesnego stosowania produktu leczniczego i innych produktów mogących wpływać na hemostazę (np. leków przeciwzakrzepowych jak warfaryna, leków o działaniu trombolitycznym i przeciwpłytkowym, leków przeciwzapalnych oraz selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny), chyba że jest to bezwzględnie konieczne, ponieważ mogą one nasilać ryzyko krwawienia. Jeśli nie można uniknąć takiego leczenia skojarzonego, należy dokładnie obserwować pacjenta w kierunku objawów krwawienia. Należy zachować ostrożność u pacjentów przyjmujących jednocześnie leki zwiększające ryzyko wystąpienia owrzodzenia, takie jak doustne kortykosteroidy, selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i deferazyroks. ASA w małych dawkach zmniejsza wydalanie kwasu moczowego. Z tego powodu, u pacjentów ze skłonnością do zmniejszonego wydalania kwasu moczowego może wystąpić napad dny moczanowej. Produkt leczniczy należy stosować ostrożnie u pacjentów z niedoborem dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej. Produkt leczniczy przyjmowany w za dużych dawkach może nasilać działanie hipoglikemizujące sulfonylomocznika i insuliny. Ten produkt leczniczy zawiera laktozę. Pacjenci z rzadką dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy nie powinni przyjmować tego leku. Produkt leczniczy 75 mg zawiera żółcień pomarańczową (E110), która może powodować reakcje alergiczne. Produkt leczniczy 160 mg zawiera lecytynę sojową, która może być źródłem białka sojowego. Ze względu na ryzyko reakcji nadwrażliwości, produktu nie powinni stosować pacjenci z alergią na soję lub orzeszki ziemne. Nie przeprowadzono badań dotyczących wpływu produktu leczniczego na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. W oparciu o właściwości farmakodynamiczne i działania niepożądane ASA, nie stwierdza się wpływu na szybkość reakcji i zdolność do prowadzenia pojazdów.

Skojarzenie metotreksatu i ASA nasila hematologiczną toksyczność metotreksatu z powodu zmniejszenia klirensu nerkowego metotreksatu przez ASA. Z tego powodu jednoczesne stosowanie metotreksatu (w dawce >15 mg/tydz.) i produktu leczniczego jest przeciwwskazane. Salicylany odwracają działanie probenecydy i sulfinpirazonu. Należy unikać tego skojarzenia. Zwiększone ryzyko krwawienia z powodu zahamowania czynności płytek krwi, uszkodzenia błony śluzowej dwunastnicy oraz wypieranie doustnych leków przeciwzakrzepowych z ich wiązań z białkami osocza. Należy monitorować czas krwawienia. Nie należy rozpoczynać leczenia ASA w ciągu pierwszych 24 h po podaniu alteplazy pacjentom z ostrym udarem. Jednoczesne stosowanie jest więc niezalecane. Leki przeciwpłytkowe (np. klopidogrel, tyklopidyna, cylostazol i dipirydamol) oraz selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI, jak np. sertralina lub paroksetyna) zwiększenie ryzyka krwawienia z przewodu pokarmowego. Salicylany mogą nasilać hipoglikemizujące działanie leków przeciwcukrzycowych. Dlatego, jeśli stosowane są duże dawki salicylanów należy rozważyć zmniejszenie dawki leków przeciwcukrzycowych. Zalecane jest częstsze kontrolowanie stężenia glukozy we krwi. ASA zaburza nerkowe wydalanie digoksyny i litu, co powoduje zwiększenie ich stężenia w osoczu. Podczas rozpoczynania i kończenia stosowania kwasu acetylosalicylowego, zaleca się monitorowanie stężenia w osoczu digoksyny i litu. Może być konieczne dostosowanie dawki. NLPZ mogą zmniejszać przeciwnadciśnieniowe działanie leków moczopędnych i innych leków przeciwnadciśnieniowych. Należy dokładnie monitorować ciśnienie krwi. Jednoczesne stosowanie dużych dawek ASA z inhibitorami ACE, antagonistami receptora angiotensyny II oraz antagonistami kanału wapniowego zwiększa ryzyko ostrej niewydolności nerek. Diuretyki pętlowe: ryzyko ostrej niewydolności nerek z powodu zmniejszonej filtracji kłębuszkowej poprzez zmniejszenie syntezy prostaglandyn. Zalecane jest nawadnianie pacjenta oraz kontrolowanie czynności nerek na początku leczenia. W przypadku skojarzenia z werapamilem należy kontrolować czas krwawienia. Inhibitory anhydrazy węglanowej (acetazolamid), może powodować ciężką kwasicę i zwiększone działanie toksyczne na OUN. Ryzyko wystąpienia choroby wrzodowej i krwawienia z przewodu pokarmowego może zwiększyć się, jeśli ASa stosowany jest razem z kortykosteroidami. Metotreksat (stosowany w dawkach <15 mg/tydzień), skojarzenie metotreksatu i ASA może zwiększyć hematologiczną toksyczność metotreksatu, ze względu na zmniejszenie klirensu nerkowego metotreksatu, spowodowane działaniem ASA. W ciągu pierwszych tyg. leczenia skojarzonego należy wykonywać cotygodniowe badania krwi. Należy prowadzić dokładniejszy monitoring pacjentów z nawet lekkimi zaburzeniami czynności nerek, a także u osób w podeszłym wieku. Inne NLPZ, zwiększone ryzyko owrzodzeń i krwawienia z przewodu pokarmowego z powodu działania synergicznego. Dane doświadczalne wskazują, że ibuprofen może hamować działanie jednocześnie podawanych małych dawek ASA na agregację płytek krwi. Jednakże ograniczenie tych danych i wątpliwości związane z ekstrapolacją danych uzyskanych ex vivo do warunków klinicznych, powodują niemożność sformułowania jednoznacznych wniosków, dotyczących regularnego stosowania ibuprofenu, a kliniczne następstwa interakcji w przypadku doraźnego stosowania ibuprofenu są mało prawdopodobne. Jednoczesne stosowanie NLPZ i cyklosporyny lub takrolimusu może zwiększać nefrotoksyczne działanie cyklosporyny i takrolimusu. W przypadku jednoczesnego stosowania tych leków i ASA należy kontrolować czynność nerek. Istnieją doniesienia, że ASA zmniejsza wiązanie kwasu walproinowego z albuminami, co powoduje zwiększenie wolnej frakcji walproinianu w osoczu w stanie stacjonarnym. Salicylany zmniejszają wiązanie fenytoiny z białkami osocza. Może to prowadzić do zmniejszenia całkowitego stężenia fenytoiny w osoczu, ale zwiększenia wolnej frakcji fenytoiny. Nie wydaje się, aby stężenie frakcji niezwiązanej i działanie terapeutyczne znacząco zmieniało się. Jednoczesne spożywanie alkoholu i ASA zwiększa ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego.

Małe dawki (do 100 mg/dobę). Badania kliniczne wskazują, że dawki do 100 mg/dobę do ograniczonego stosowania w położnictwie, co wymaga specjalnego nadzoru, wydają się bezpieczne. Dawki 100-500 mg/ dobę.Brak wystarczającego doświadczenia klinicznego, dotyczącego stosowania dawek od 100-500 mg/dobę. Z tego powodu poniższe zalecenia dotyczące stosowania dawek 500 mg/dobę i większych, dotyczą również dawek z tego zakresu. Dawki 500 mg/dobę i większe. Zahamowanie syntezy prostaglandyny może niekorzystnie wpływać na przebieg ciąży i/lub rozwój zarodka i płodu. Dane z badań epidemiologicznych wskazują na zwiększone ryzyko poronienia oraz wad rozwojowych serca i wytrzewienia po zastosowaniu inhibitorów syntezy prostaglandyny we wczesnym okresie ciąży. Bezwzględne ryzyko wad rozwojowych układu sercowo-naczyniowego zwiększyło się z poziomu mniejszego niż 1% do poziomu około 1,5%. Ryzyko to zwiększa się wraz wielkością dawki i czasem trwania leczenia. Wykazano, że podanie inhibitora syntezy prostaglandyny zwierzętom powodowało zwiększoną ilość strat przed- i poimplantacyjnych oraz zwiększoną śmiertelność zarodków i płodów. Stwierdzono ponadto, że u zwierząt, którym podawano inhibitor syntezy prostaglandyny w okresie organogenezy, z większą częstością występowały różne wady rozwojowe, a w tym dotyczące układu sercowo-naczyniowego. W czasie I i II trymestru ciąży nie należy podawać kwasu acetylosalicylowego, chyba, że jest to bezwzględnie konieczne. Jeśli kwas acetylosalicylowy stosowany jest przez kobietę usiłującą zajść w ciążę albo w I i II trymestrze ciąży, dawka powinna być możliwie jak najmniejsza, a czas stosowania jak najkrótszy. Podczas III trymestru ciąży stosowanie inhibitorów syntezy prostaglandyny może narazić płód na: działanie toksyczne na serce i płuca (w tym na przedwczesne zamknięcie przewodu tętniczego i nadciśnienie płucne); zaburzenia czynności nerek, które mogą postępować w kierunku niewydolności nerek z małowodziem. Stosowanie inhibitorów syntezy prostaglandyny w III trymestrze ciąży może narazić matkę i noworodka na: wydłużenie czasu krwawienia i działanie przeciw agregacyjne, co może wystąpić nawet przy stosowaniu małych dawek; zahamowanie skurczów macicy, prowadzące do opóźnienia i wydłużenia porodu. W konsekwencji, kwas acetylosalicylowy w dawkach 100 mg/dobę i większych jest przeciwwskazany w III trymestrze ciąży. Niewielkie ilości salicylanów i ich metabolitów przenikają do mleka kobiecego. Ponieważ dotychczas nie zgłaszano działań niepożądanych u dziecka, krótkotrwałe stosowanie zalecanych dawek nie wymaga czasowego przerwania karmienia piersią. W przypadku stosowania długotrwałego i/lub stosowania dużych dawek, karmienie piersią należy przerwać.

Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (często) zwiększona skłonność do krwawienia; (rzadko) trombocytopenia, granulocytoza, niedokrwistość aplastyczna; (nieznana) przypadki krwawienia z wydłużonym czasem krwawienia jak krwawienie z nosa, krwawienia z dziąseł. Objawy mogą utrzymywać się przez 4-8 dni po przerwaniu stosowania ASA. Skutkiem może być zwiększone ryzyko krwawienia podczas zabiegówm chirurgicznych. Istniejące (krwawe wymioty, smoliste stolce) lub utajone krwawienie z przewodu pokarmowego, które mogą powodować niedokrwistość z niedoboru żelaza (częstsze po zastosowaniu dużych dawek). Zaburzenia układu immunologicznego: (rzadko) reakcje nadwrażliwości, obrzęk naczynioruchowy, obrzęk alergiczny, reakcje anafilaktyczne, w tym wstrząs. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (nieznana) hiperurykemia, hipoglikemia. Zaburzenia układu nerwowego: (rzadko) krwawienie śródczaszkowe ; (nieznana) ból głowy, zawroty głowy. Zaburzenia ucha i błędnika: (nieznana) osłabienie słuchu, szumy uszne. Zaburzenia naczyniowe: (rzadko) krwotoczne zapalenie naczyń. Zaburzenia oddychania, klatki piersiowej i śródpiersia: (niezbyt często) zapalenie błony śluzowej nosa, duszność; (rzadko) skurcz oskrzeli, napad astmy. Zaburzenia żołądka i jelit: (często) niestrawność, nudności, wymioty, biegunka; (rzadko) ciężki krwotok z przewodu pokarmowego; (nieznana) owrzodzenie żołądka lub dwunastnicy i perforacja. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (rzadko) Zespól Reye’a; (nieznana) niewydolność wątroby, zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (niezbyt często) pokrzywka; (rzadko) Zespół Stevens-Johnsona, zespół Lyella, plamica, rumień guzowaty, rumień wielopostaciowy. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: (nieznana) zaburzenia czynności nerek, ostra niewydolność nerek. Zaburzenia układu rozrodczego i piersi: (rzadko) obfite, przedłużające się miesiączki.

Chociaż istnieją znaczne różnice międzyosobnicze, można uznać, że dawka toksyczna wynosi około 200 mg/kg mc. u dorosłych i 100 mg/kg mc. u dzieci. Dawka śmiertelna wynosi 25-30 g. Stężenie salicylanów w osoczu powyżej 300 mg/l wskazuje na zatrucie. Stężenie w osoczu ponad 500 mg/l u dorosłych i 300 mg/l u dzieci zazwyczaj powoduje ciężkie zatrucie. Przedawkowanie może być szkodliwe dla osób w podeszłym wieku i szczególnie groźne dla małych dzieci (przedawkowanie terapeutyczne lub częste przypadkowe zatrucia mogą prowadzić do zgonu). Szumy uszne, osłabienie słuchu, ból głowy, zawroty głowy, stan splątania oraz objawy ze strony układu pokarmowego (nudności, wymioty i ból brzucha). Objawy związane są z ciężkimi zaburzeniami równowagi kwasowo-zasadowej. Początkowo występuje hiperwentylacja, która powoduje zasadowicę oddechową. Kwasica oddechowa spowodowana jest zahamowaniem ośrodka oddechowego. Ponadto występuje kwasica metaboliczna, jako rezultat obecności salicylanów. Ponieważ u młodszych dzieci objawy nie są widoczne aż do późnej fazy zatrucia, zazwyczaj stwierdza się u nich kwasicę. Dodatkowo mogą wystąpić następujące objawy: hipertermia i nasilone pocenie, prowadzące do odwodnienia: uczucie niepokoju, drgawki, omamy i hipoglikemia. Depresja układu nerwowego może prowadzić do śpiączki, zapaści sercowo-naczyniowej lub zatrzymania oddechu. Jeśli została przyjęta dawka toksyczna, konieczne jest leczenie szpitalne. W przypadku umiarkowanego zatrucia, należy podjąć próbę wywołania wymiotów. W przypadku niepowodzenia, w ciągu pierwszej godz. od przyjęcia znacznej ilości produktu leczniczego można wykonać płukanie żołądka. Następnie należy podać węgiel aktywowany (adsorbent) oraz siarczan sodu (środek przeczyszczający). Węgiel aktywowany można podać w dawce pojedynczej (50 g u dorosłych i 1 g/kg mc. u dzieci do 12 lat). Alkalizacja moczu (250 mmol NaHCO₃ przez 3 h) pod kontrolą pH moczu. W przypadku ciężkiego zatrucia należy zastosować hemodializę. Pozostałe objawy należy leczyć objawowo.

ASA hamuje aktywację płytek: hamuje płytkową cyklooksygenazę poprzez acetylację, co powoduje zatrzymanie syntezy tromboksanu A₂, fizjologicznego czynnika aktywującego płytki krwi i odgrywającego rolę w powikłaniach miażdżycowych. Hamowanie syntezy TXA₂ jest nieodwracalne, ponieważ trombocyty, które nie posiadają jąder, nie są zdolne (z powodu braku zdolności syntezy białek) do zsyntetyzowania nowej cyklooksygenazy, która została acetylowana przez ASA. Dawki wielokrotnie podawane 20-325 mg powodują zahamowanie aktywności enzymatycznej w 30-95%. Ze względu na nieodwracalny charakter wiązania, działanie to utrzymuje się przez czas życia płytek krwi (7-10 dni). Działanie hamujące nie wyczerpuje się podczas długotrwałego leczenia, a aktywność enzymatyczna płytek krwi powraca stopniowo wraz z odnowieniem płytek w ciągu 24-48 h po przerwaniu leczenia. ASA wydłuża czas krwawienia średnio o około 50 do 100%, ale obserwuje się indywidualną zmienność.

1 tabl. dojelitowa zawiera 75 mg kwasu acetylosalicylowego.