Rozpuszczanie cholesterolowych kamieni żółciowych w pęcherzyku żółciowym. Kamienie żółciowe muszą być przepuszczalne dla promieni rentgenowskich, a ich średnica nie powinna przekraczać 15 mm. Czynność pęcherzyka żółciowego musi być zachowana pomimo obecności kamieni żółciowych. Leczenie objawowe pierwotnej marskości żółciowej wątroby, pod warunkiem że nie występuje niewyrównana marskość wątroby. Dzieci i młodzież: zaburzenia dotyczące wątroby i dróg żółciowych w przebiegu mukowiscydozy u dzieci w wieku 6-18 lat.

Produkt leczniczy można stosować bez względu na wiek. Lek jest odpowiedni do stosowania u pacjentów o mc. 47 kg i więcej. Dla pacjentów o mc. mniejszej niż 47 kg lub niezdolnych do połykania produktu leczniczego dostępne są inne jego postacie. W zależności od wskazań zaleca się następujące dawki dobowe. Do rozpuszczania cholesterolowych kamieni żółciowych. Około 10 mg kwasu ursodeoksycholowego/kg mc., co odpowiada: do 60 kg: 1 tabl.; 61-80 kg: 1,5 tabl.; 81-100 kg: 2 tabl.; powyżej 100 kg: 2,5 tabl. Tabl. należy przyjmować wieczorem przed snem, połykając bez rozgryzania i popijając niewielką ilością płynu. Tabl. należy przyjmować regularnie. Czas potrzebny do rozpuszczenia kamieni żółciowych wynos 6-24 m-cy, w zależności od rozmiarów kamienia i jego składu. Jeżeli po 12 m-cach kamienie żółciowe nie zmniejszyły się, nie należy kontynuować leczenia. Skuteczność leczenia należy oceniać ultrasonograficznie lub radiologicznie co 6 m-cy. W trakcie kolejnych wizyt należy kontrolować, czy kamienie nie uległy zwapnieniu. Jeśli kamienie uległy zwapnieniu, leczenie należy przerwać. W leczeniu objawowym pierwotnej marskości żółciowej wątroby. Dawka dobowa zależy od mc. i wynosi 1,5-3,5 tabl. (14 ± 2 mg kwasu ursodeoksycholowego/kg mc.). Przez 1-sze 3 m-ce leczenia produkt leczniczy należy przyjmować w dawkach podzielonych/dobę. Gdy parametry czynnościowe wątroby ulegną poprawie, dawkę dobową można przyjmować raz/dobę, wieczorem. Szczegóły dotyczące dawkowania, patrz ChPL. Tabl. należy połykać bez rozgryzania, popijając niewielką ilością płynu. Należy zadbać o to, by tabl. były przyjmowane regularnie. Nie ma ograniczeń czasowych przyjmowania produktu leczniczego w pierwotnej marskości żółciowej wątroby. U pacjentów z pierwotną marskością żółciową wątroby na początku leczenia może dojść do nasilenia objawów klinicznych, np. świądu. Jeśli to nastąpi, należy kontynuować leczenie, stosując 1 tabl./dobę, a następnie stopniowo zwiększać dawkę produktu (zwiększając dawkę dobową co tydzień o 1 tabl.), aż do czasu ponownego uzyskania dawki zalecanej w odpowiednim schemacie leczenia. Dzieci i młodzież. Dzieci z mukowiscydozą w wieku 6-18 lat. 20 mg/kg mc./dobę, w 2-3 dawkach podzielonych. W razie potrzeby dawkę można zwiększyć do 30 mg/kg mc./dobę: mc. 20-29 kg: rano i wieczorem 0,5 tabl.; mc. 30-39 kg: rano, w południe i wieczorem 0,5 tabl.; mc. 40-49 kg: rano i w południe 0,5 tabl., wieczorem 1 tabl.; mc. 50-59 kg: rano 0,5 tabl., w południe i wieczorem 1 tabl.; mc. 60-69 kg: rano, w południe i wieczorem 1 tabl.; mc. 70-79 kg: rano i w południe 1 tabl., wieczorem 1,5 tabl.; mc. 80-89 kg: rano 1 tabl.; w południe i wieczorem 1,5 tabl.; mc. 90-99 kg: rano, w południe i wieczorem 1,5 tabl.; mc. 100-109 kg: rano i w południe 1,5 tabl., wieczorem 2 tabl.; mc. >110 kg: rano 1,5 tabl., w południe i wieczorem 2 tabl.

Produktu leczniczego nie należy stosować u pacjentów z: ostrym zapaleniem pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych; niedrożnością dróg żółciowych (niedrożność przewodu żółciowego wspólnego lub przewodu pęcherzykowego); częstymi epizodami kolki żółciowej; zwapniałymi kamieniami żółciowymi widocznymi w badaniu rentgenowskim; osłabioną kurczliwością pęcherzyka żółciowego; nadwrażliwością na kwasy żółciowe lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Dzieci i młodzież: nieudana portoenterostomia lub bez uzyskania dobrego przepływu żółci u dzieci z atrezją dróg żółciowych.

Produkt leczniczy należy przyjmować pod nadzorem lekarza. Produkt leczniczy jest odpowiedni do stosowania u pacjentów o mc. 47 kg i więcej. Dla pacjentów o mc. mniejszej, niż 47 kg lub niezdolnych do połykania produktu leczniczego dostępne są inne jego postacie. Przez pierwsze 3 m-ce leczenia lekarz powinien kontrolować parametry czynnościowe wątroby, AspAT (GOT) ALAT (GPT) i γ-GP co 4 tyg., a następnie co 3 m-ce. Poza identyfikacją pacjentów odpowiadających i nieodpowiadających na leczenie wśród pacjentów leczonych z powodu pierwotnej marskości żółciowej wątroby, to monitorowanie umożliwia również wczesne wykrywanie możliwego uszkodzenia wątroby, szczególnie u pacjentów z zaawansowaną pierwotną marskością żółciową wątroby. W celu oceny skuteczności leczenia i wczesnego wykrywania zwapnień w obrębie złogów żółciowych, należy wykonać badanie radiologiczne pęcherzyka żółciowego (cholecystografia doustna) po 6-10 m-cach od rozpoczęcia leczenia, w zależności od średnicy złogów. Zdjęcia (przeglądowe i po podaniu kontrastu) należy wykonać zarówno w pozycji stojącej, jak i leżącej (monitorowanie ultrasonograficzne). Produktu leczniczego nie należy stosować jeśli pęcherzyk żółciowy jest niewidoczny na zdjęciu rentgenowskim, występują zwapnienia w obrębie złogów żółciowych, czynność skurczowa pęcherzyka żółciowego jest zaburzona lub często występuje kolka żółciowa. Pacjentki przyjmujące produkt leczniczy w celu rozpuszczenia kamieni żółciowych powinny stosować skuteczne niehormonalne środki antykoncepcyjne, ponieważ hormonalne środki antykoncepcyjne mogą nasilać kamicę żółciową. Bardzo rzadko obserwowano dekompensację marskości wątroby, która ulegała częściowej regresji po przerwaniu leczenia. U pacjentów z pierwotną marskością żółciową wątroby w rzadkich przypadkach objawy kliniczne, takie, jak np. świąd, mogą ulec nasileniu na początku leczenia. W takiej sytuacji należy zmniejszyć dawkę produktu leczniczego do 1 tabl./dobę, a następnie stopniowo ją zwiększać tak. W razie wystąpienia biegunki należy zmniejszyć dawkę, a w przypadku uporczywej biegunki leczenie należy przerwać. Kwas ursodeoksycholowy nie ma wpływu lub wywiera nieistotny wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.

Produktu leczniczego nie należy stosować równocześnie z kolestyraminą, kolestypolem lub lekami zobojętniającymi kwas solny, zawierającymi wodorotlenek glinu i/lub inne związki glinu (tlenek glinu), ponieważ te substancje wiążą kwas ursodeoksycholowy w jelicie i uniemożliwiają jego wchłanianie, co powoduje, że leczenie jest nieskuteczne. Jeśli stosowanie produktu zawierającego jedną z wymienionych substancji czynnych jest konieczne, należy przyjmować go co najmniej 2 h przed lub po zastosowaniu produktu leczniczego. Produkt leczniczy może wpływać na wchłanianie cyklosporyny z jelita. U pacjentów leczonych cyklosporyną należy kontrolować jej stężenie we krwi, a w razie konieczności skorygować dawkę cyklosporyny. W pojedynczych przypadkach produkt leczniczy może zmniejszać wchłanianie cyprofloksacyny. W badaniach klinicznych u zdrowych ochotników, wykazano, że równoczesne stosowanie kwasu ursodeoksycholowego (500 mg/dobę) i rozuwastatyny (20 mg/dobę) powodowało nieznacznie zwiększone stężenie rozuwastatyny w osoczu. Znaczenie kliniczne tej interakcji również w odniesieniu do innych statyn jest nieznane. Wykazano u zdrowych ochotników, że kwas ursodeoksycholowy zmniejsza stężenie maks. w osoczu (C_max) oraz pole pod krzywą antagonisty wapnia, nitrendypiny. Zaleca się ścisłe monitorowanie wyników jednoczesnego stosowania nitrendypiny i kwasu ursodeoksycholowego. Może być konieczne zwiększenie dawki nitrendypiny. Donoszono również o interakcji ze zmniejszeniem działania terapeutycznego dapsonu. Powyższe obserwacje, wraz z wynikami badań in vitro, mogłyby wskazywać, że kwas ursodeoksycholowy może indukować enzymy cytochromu P450 3A. Jednak, nie zaobserwowano indukcji w dobrze zaprojektowanym badaniu interakcji z budezonidem, który jest znanym substratem cytochromu P450 3A. Hormony estrogenowe i leki zmniejszające stężenie cholesterolu we krwi, takie jak klofibrat, zwiększają wydzielanie cholesterolu z wątroby i mogą stymulować powstawanie kamicy żółciowej, co jest działaniem przeciwnym do działania kwasu ursodeoksycholowego, stosowanego w celu rozpuszczania kamieni żółciowych.

Brak jest dostatecznych danych na temat stosowania kwasu ursodeoksycholowego u kobiet w ciąży. Badania na zwierzętach wykazały szkodliwy wpływ na reprodukcję we wczesnej fazie ciąży. Produktu leczniczego nie należy stosować w ciąży bez wyraźnej konieczności. Kobiety w wieku rozrodczym powinny przyjmować ten produkt tylko z równoczesnym stosowaniem skutecznych metod zapobiegania ciąży: zaleca się stosowanie metod niehormonalnych lub doustnych środków antykoncepcyjnych o niskiej zawartości estrogenu. Jednak, u pacjentek przyjmujących produkt leczniczy w celu rozpuszczenia kamieni żółciowych, należy stosować skuteczne metody niehormonalne, ponieważ doustne hormonalne środki antykoncepcyjne mogą nasilać kamicę żółciową. Przed rozpoczęciem terapii należy wykluczyć ciążę. Wykazano w kilku udokumentowanych przypadkach, że stężenie kwasu ursodeoksycholowego w mleku kobiet karmiących piersią jest bardzo niskie, w związku z tym nie należy spodziewać się wystąpienia żadnych działań niepożądanych u niemowląt karmionych piersią. Badania na zwierzętach nie wykazały żadnego wpływu kwasu ursodeoksycholowego na płodność. Brak dostępnych danych z badań dotyczących wpływu leczenia kwasem ursodeoksycholowym na płodność u ludzi.

Zaburzenia żołądka i jelit: w badaniach klinicznych często zgłaszano występowanie jasnych stolców lub biegunki podczas przyjmowania kwasu ursodeoksycholowego; (bardzo rzadko) podczas leczenia pierwotnej marskości żółciowej wątroby występował silny ból w prawym górnym kwadrancie brzucha. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: w trakcie leczenia kwasem ursodeoksycholowym w bardzo rzadkich wypadkach może dojść do zwapnienia kamieni żółciowych. W trakcie leczenia ciężkiej pierwotnej marskości żółciowej wątroby bardzo rzadko obserwowano przypadki nasilenia objawów marskości wątroby, które częściowo ustępowały po przerwaniu leczenia. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (bardzo rzadko) może występować pokrzywka.

W przypadku przedawkowania może wystąpić biegunka. Zazwyczaj, wystąpienie innych objawów przedawkowania jest mało prawdopodobne, ponieważ zwiększenie dawki powoduje pogorszenie wchłaniania kwasu ursodeoksycholowego, a tym samym, zwiększenie jego ilości, wydalanej z kałem. W przypadku biegunki nie jest konieczne żadne specyficzne postępowanie, następstwa biegunki można leczyć objawowo, uzupełniając płyny i elektrolity. Długotrwałe leczenie dużymi dawkami kwasu ursodeoksycholowego (28-30 mg/kg mc./dobę) u pacjentów z pierwotnym stwardniającym zapaleniem dróg żółciowych (wskazanie niezarejestrowane) wiązało się często z częstszym występowaniem poważnych działań niepożądanych.

Kwas ursodeoksycholowy występuje w niewielkiej ilości w żółci u ludzi. Po doustnym podaniu kwasu ursodeoksycholowego wysycenie żółci cholesterolem zmniejsza się w następstwie zahamowania wchłaniania cholesterolu w jelicie i zmniejszenia wydzielania cholesterolu do żółci. Złogi cholesterolowe stopniowo rozpuszczają się, prawdopodobnie na skutek rozpraszania się cholesterolu i tworzenia ciekłych kryształów. W świetle najnowszej wiedzy, działanie kwasu ursodeoksycholowego w chorobach wątroby i dróg żółciowych polega na zastępowaniu lipofilnych, detergentopodobnych, toksycznych kwasów żółciowych przez hydrofilny i nietoksyczny kwas ursodeoksycholowy o właściwościach cytoprotekcyjnych, na poprawę czynności wydzielniczej hepatocytów oraz regulowaniu procesów immunologicznych.

1 tabl. zawiera jako substancję czynną 500 mg kwasu ursodeoksycholowego.