Skurcze mięśni szkieletowych: związane z zaburzeniami statycznymi i czynnościowymi kręgosłupa (zespoły szyjno-lędźwiowe); po zabiegach chirurgicznych na narządzie ruchu, m.in. przepuklina dysku lub zaburzenia stawu biodrowego. Spastyczność spowodowana zaburzeniami neurologicznymi, takimi jak: stwardnienie rozsiane, przewlekła mielopatia, choroba zwyrodnieniowa rdzenia kręgowego, udary mózgowo-naczyniowe i porażenie mózgowe.

Produkt leczniczy ma wąski indeks terapeutyczny i dużą zmienność między pacjentami w stężeniach tyzanidyny w osoczu. Dlatego ważne jest indywidualne dostosowanie dawki. Mała dawka początkowa 2 mg 3x/dobę może zmniejszyć ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Dawkę należy zwiększać stopniowo i ostrożnie, zgodnie z indywidualnymi potrzebami pacjenta i odpowiedzią terapeutyczną. Skurcze mięśni szkieletowych. Zalecana dawka to 2-4 mg 3x/dobę. W ciężkich przypadkach można podać dodatkową dawkę 2-4 mg, najlepiej późnym wieczorem w celu zmniejszenia działania uspokajającego. Spastyczność spowodowana zaburzeniami neurologicznymi. Początkowa dawka dobowa nie powinna przekraczać 6 mg w 3 dawkach podzielonych. Dawkę tę można zwiększać stopniowo o 2-4 mg w odstępach co pół tyg. lub cały tydzień. Optymalną odpowiedź terapeutyczną uzyskuje się zwykle po dawce dobowej 12-24 mg, podzielonej na 3-4 równe dawki w ciągu doby. Całkowita dawka dobowa nie powinna przekraczać 36 mg. Dzieci i młodzież. Nie ustalono bezpieczeństwa stosowania i skuteczności tyzanidyny u dzieci i młodzieży poniżej 18 lat. Dostępne dane są ograniczone. Nie zaleca się stosowania tyzanidyny u dzieci i młodzieży. Osoby w podeszłym wieku. Doświadczenie z tyzanidyną u osób w podeszłym wieku jest ograniczone. W tej grupie pacjentów dawka początkowa powinna być jak najmniejsza i powinna być pomału zwiększana, zgodnie z tolerancją i skutecznością. Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek. U pacjentów z niewydolnością nerek (Cl_Cr <25 ml/min), leczenie należy rozpoczynać dawką 2 mg raz/dobę, a następnie powoli zwiększać dawkę, aż do uzyskania dawki skutecznej. Dawkę należy zwiększać o nie więcej niż 2 mg zgodnie z tolerancją na produkt i skutecznością. Zaleca się powolne zwiększanie pojedynczej dawki dobowej przed zwiększeniem częstotliwości podawania produktu leczniczego. U pacjentów z niewydolnością nerek należy odpowiednio monitorować czynność nerek. Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby. Tyzanidyna jest przeciwwskazana u pacjentów z ciężko zaburzoną czynnością wątroby. W tej grupie pacjentów dostępne są tylko ograniczone dane. Tyzanidyna jest metabolizowana głównie w wątrobie. Jej stosowanie wiąże się z odwracalnymi zaburzeniami czynności wątroby. Tyzanidynę należy stosować ostrożnie u pacjentów z łagodnymi i umiarkowanymi zaburzeniami czynności wątroby. Dawka początkowa powinna być jak najmniejsza i powinna być pomału zwiększana, zgodnie z tolerancją i skutecznością. Przerwanie leczenia. Jeśli istnieje konieczność przerwania leczenia, szczególnie u pacjentów którzy otrzymywali długotrwale duże dawki, dawkę należy zmniejszać stopniowo. Ma to na celu zapobieganie lub zmniejszanie ryzyka nadciśnienia tętniczego z odbicia i tachykardii.

Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Ciężkie zaburzenia czynności wątroby. Jednoczesne stosowanie tyzanidyny z silnymi inhibitorami CYP1A2, takimi jak fluwoksamina lub cyprofloksacyna.

Ze względu na potencjalne interakcje leków tyzanidyna jest przeciwwskazana u pacjentów przyjmujących silne inhibitory CYP1A2, takie jak fluwoksamina lub cyprofloksacyna. Działania niepożądane, takie jak niedociśnienie tętnicze, bradykardia lub nadmierna senność mogą wystąpić, gdy tyzanidyna jest przyjmowana z innymi inhibitorami CYP1A2. Należy unikać jednoczesnego stosowania, chyba że konieczność leczenia tyzanidyną jest klinicznie uzasadniona. W takim przypadku tyzanidynę należy stosować ostrożnie. Tyzanidyna jest agonistą α₂-adrenergicznym, który może powodować niedociśnienie. Omdlenie zostało zgłoszone po wprowadzeniu do obrotu. Prawdopodobieństwo znacznego niedociśnienia można zminimalizować przez dostosowanie dawki i skupienie uwagi na objawach przedmiotowych i podmiotowych niedociśnienia przed zwiększeniem dawki. Ponadto pacjenci przechodzący z pozycji leżącej do wyprostowanej mogą być narażeni na zwiększone ryzyko niedociśnienia i działania ortostatycznego. Działania niepożądane związane z odstawieniem obejmują nadciśnienie tętnicze z odbicia, tachykardię i hipertonię. Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia tych reakcji, szczególnie u pacjentów, którzy otrzymywali duże dawki (20-28 mg/dobę) przez długi czas (9 tyg. lub dłużej) lub którzy jednocześnie mogą przyjmować leki narkotyczne, dawkę należy zmniejszać powoli (2-4 mg/dobę). Ponieważ w związku ze stosowaniem tyzanidyny zgłaszano zaburzenia czynności wątroby, ale rzadko w dawkach dobowych do 12 mg, zaleca się comiesięczne monitorowanie testów czynności wątroby przez 1-sze 4 m-ce u pacjentów otrzymujących dawki 12 mg i większe oraz u pacjentów, u których wystąpią objawy kliniczne sugerujące zaburzenia czynności wątroby, takie jak niewyjaśnione nudności, jadłowstręt lub zmęczenie. Leczenie tyzanidyną należy przerwać, jeśli stężenie SGPT i/lub SGOT utrzymuje się 3-krotnie >GGN. Stosowanie tyzanidyny należy przerwać u pacjentów z objawami odpowiadającymi zapaleniu wątroby lub w przypadku wystąpienia żółtaczki. Należy zachować ostrożność u pacjentów z zaburzeniami sercowo-naczyniowymi, chorobą wieńcową lub zaburzeniami czynności nerek lub wątroby. Podczas leczenia tizanidyną zalecane jest regularne monitorowanie klinicznych parametrów laboratoryjnych i EKG. Tyzanidynę należy stosować ostrożnie u pacjentów z niewydolnością nerek (Cl_Cr <25 ml/min), ponieważ klirens jest zmniejszony o ponad 50%. U tych pacjentów podczas dostosowywania dawki należy zmniejszyć poszczególne dawki. Jeśli wymagane są większe dawki, należy zwiększać dawki indywidualne, a nie częstotliwość dawkowania. Tych pacjentów należy ściśle monitorować pod kątem wystąpienia lub nasilenia często występujących działań niepożądanych (suchość błony śluzowej jamy ustnej, senność, osłabienie i zawroty głowy) jako wskaźników potencjalnego przedawkowania. Tyzanidyna może powodować sedację, która może zakłócać codzienną aktywność. W badaniach z dawką wielokrotną częstość występowania sedacji u pacjentów była najwyższa po 1-szym tyg. dostosowywania dawki, a następnie pozostawała stabilna przez czas trwania fazy podtrzymującej badania. Stosowanie tyzanidyny wiąże się z halucynacjami. Powstałe halucynacje wzrokowe lub urojenia zgłoszono u 5 ze 170 pacjentów (3%) w 2 kontrolowanych badaniach klinicznych w Ameryce Północnej. Większość pacjentów miała świadomość, że wydarzenia były nierealne. U 1 pacjenta rozwineła się psychoza powiązana z halucynacjami. 1 z tych 5 pacjentów miał problemy przez co najmniej 2 kolejne tyg. po odstawieniu tyzanidyny. Należy rozważyć przerwanie leczenia u pacjentów, u których wystąpią halucynacje. Tyzanidyna może powodować anafilaksję. Zgłaszano objawy przedmiotowe i podmiotowe, w tym zaburzenia oddychania, pokrzywkę i obrzęk naczynioruchowy gardła i języka. Pacjentów należy poinformować o objawach przedmiotowych i podmiotowych ciężkich reakcji alergicznych oraz poinstruować, aby w przypadku ich wystąpienia przerwali podawanie tyzanidyny i natychmiast udali się do lekarza. Pacjenci z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, brakiem laktazy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy nie powinni przyjmować tego produktu. Produkt zawiera sacharozę. Pacjenci z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją fruktozy, zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy lub brakiem sacharazy-izomaltazy nie powinni przyjmować tego produktu. Tyzanidyna wywiera niewielki lub umiarkowany wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Pacjentom odczuwającym senność lub zawroty głowy należy odradzić wykonywanie czynności wymagających wysokiego stopnia czujności.

Jednoczesne stosowanie tyzanidyny z silnymi inhibitorami CYP1A2, takimi jak fluwoksamina lub cyprofloksacyna, jest przeciwwskazane. Fluwoksamina lub cyprofloksacyna zwiększają ekspozycję na tyzanidynę średnio 10-33 razy. Hipotensyjne i uspokajające działanie tyzanidyny może znacznie wzrosnąć. Jednoczesne stosowanie tyzanidyny z innymi inhibitorami CYP1A2 może prowadzić do znacznego zwiększenia stężenia tyzanidyny w surowicy. Dlatego należy unikać jednoczesnego stosowania tyzanidyny z innymi inhibitorami CYP1A2, takimi jak niektóre leki przeciwarytmiczne (amiodaron, meksyletyna, propafenon i werapamil), cymetydyna, famotydyna, niektóre fluorochinolony (enoksacyna, pefloksacyna, norfloksacyna), rofekoksyb, acyklowir i tiklopidyna. Jeśli ich zastosowanie jest klinicznie konieczne, pacjentów należy ściśle monitorować. W przypadku wystąpienia działań niepożądanych, takich jak niedociśnienie tętnicze, bradykardia lub nadmierna senność, leczenie tyzanidyną należy ograniczyć lub przerwać. Złożone hormonalne leki antykoncepcyjne umiarkowanie zwiększają stężęnie tyzanidyny i mogą nasilać jej działania niepożądane. Jeśli jednoczesne stosowanie jest klinicznie konieczne i jeśli wystąpią działania niepożądane, takie jak niedociśnienie tętnicze, bradykardia lub nadmierna senność, leczenie tyzanidyną należy ograniczyć lub przerwać. W przeciwieństwie do inhibitorów CYP1A2, induktory CYP1A2 mogą prowadzić do zmniejszenia stężenia tyzanidyny w surowicy. Wydaje się, że ryfampicyna jest jedynie słabym lub umiarkowanym induktorem CYP1A2. Znaczenie kliniczne jest niejasne. Może być konieczne niewielkie zwiększenie dawki, jeśli ryfampicyna jest podawana osobom przyjmującym tyzanidynę. Jednoczesne stosowanie więcej niż jednego leku wydłużającego odstęp QT zwiększa ryzyko wystąpienia torsade de pointes. Dlatego zaleca się ostrożność podczas jednoczesnego stosowania tyzanidyny. Ponieważ tyzanidyna może wywoływać niedociśnienie tętnicze, może nasilać działanie leków przeciwnadciśnieniowych, w tym leków moczopędnych, dlatego należy zachować ostrożność u pacjentów otrzymujących leki obniżające ciśnienie krwi. Należy również zachować ostrożność w przypadku jednoczesnego stosowania tyzanidyny z substancjami blokującymi receptory β-adrenergiczne lub digoksyną, ponieważ połączenie to może nasilać niedociśnienie krwi lub bradykardię. Uspokajające działanie tyzanidyny z lekami działającymi depresyjnie na OUN (np. benzodiazepiny, opioidy, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne) może się sumować. Pacjentów, którzy przyjmują tyzanidynę z innym lekiem o depresyjnym działaniu na OUN, należy monitorować pod kątem objawów nadmiernej sedacji. Alkohol zwiększa całkowitą ilość tyzanidyny we krwi. Wiązało się to z nasileniem działań niepożądanych tyzanidyny. Działanie tyzanidyny i alkoholu na ośrodkowy układ nerwowy sumuje się. Palenie zmniejsza stężenie tyzanidyny w osoczu.

Nie ustalono bezpieczeństwa stosowania tyzanidyny w ciąży. Dlatego tyzanidyny nie należy stosować u kobiet w ciąży, chyba że korzyści wyraźnie przewyższają ryzyko. Bezpieczeństwo stposowania tyzanidyny dla niemowląt karmionych piersią matek stosujących tyzanidynę jest nieznane. Tyzanidynę i/lub jej metabolity wykryto w mleku gryzoni. Dlatego tyzanidyny nie należy stosować u matek karmiących piersią, chyba że korzyści wyraźnie przewyższają ryzyko. Badania reprodukcyjne na szczurach i królikach wskazują, że tyzanidyna nie ma potencjału embrionalnego ani teratogennego, ale w dawkach toksycznych dla matki, 10-100 mg/kg/dobę, tyzanidyna może opóźniać rozwój płodu ze względu na jej działanie farmakodynamiczne.

Stwierdzono, że wiele działań niepożądanych jest związanych z dawką i wydaje się, że powolne zwiększanie dawki zmniejsza częstość ich występowania. W przypadku małych dawek, takich jak zalecane w celu złagodzenia bolesnych skurczów mięśni, zgłaszano senność, zmęczenie, zawroty głowy, suchość w ustach, obniżone ciśnienie krwi, nudności, zaburzenia żołądkowo-jelitowe i zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, zwykle jako łagodne i przemijające działania niepożądane. Po większych dawkach zalecanych w leczeniu spastyczności, działania niepożądane zgłaszane po małych dawkach są częstsze i bardziej nasilone, ale rzadko na tyle ciężkie, aby wymagały przerwania leczenia. Zakażenia i zarażenia pasożytnicze: (nieznana) zakażenia, katar, zapalenie gardła. Zaburzenia układu immunologicznego: (nieznana) reakcje nadwrażliwości, w tym anafilaksja, obrzęk naczynioruchowy i pokrzywka. Zaburzenia psychiczne: (bardzo często) zaburzenia snu, bezsenność; (nieznana) splątanie, nerwowość, omamy. Zaburzenia układu nerwowego: (często) senność, ospałość, zawroty głowy, zmęczenie; (nieznana) ból głowy, ataksja, dyskineza, dyzartria, omdlenie, zawroty głowy. Zaburzenia oka: (nieznana) zaburzenia akomodacji, niewyraźne widzenie. Zaburzenia serca: (często) bradykardia, tachykardia; (nieznana) wydłużenie odstępu QT. Zaburzenia naczyniowe: (często) niedociśnienie tętnicze. Zaburzenia żołądka i jelit: (bardzo często) suchość błony śluzowej jamy ustnej, zaburzenia żołądkowo-jelitowe; (często) nudności; (nieznana) ból brzucha, wymioty, zaparcia. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (nieznana) zapalenie wątroby, niewydolność wątroby. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (nieznana) świąd, wysypka, zapalenie skóry. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (bardzo często) osłabienie mięśni. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: (nieznana) częstomocz, zakażenie dróg moczowych. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (nieznana) anoreksja, astenia, zespół odstawienia, choroba grypopodobna. Badania diagnostyczne: (często) zmniejszenie ciśnienia tętniczego krwi; (nieznana) zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych; szczegóły dotyczące działań niepożądanych, patrz ChPL. Omamy są samoograniczające się, bez objawów psychozy, i niezmiennie występowały u pacjentów jednocześnie przyjmujących potencjalnie halucynogenne substancje, m.in. leki przeciwdepresyjne. Nadciśnienie z odbicia i tachykardię obserwowano po nagłym odstawieniu tyzanidyny stosowanej przewlekle i/lub w dużych dawkach dobowych i/lub jednocześnie z lekami przeciwnadciśnieniowymi. W skrajnych przypadkach nadciśnienie tętnicze z odbicia może prowadzić do udaru naczyniowo-mózgowego. Spontaniczne zgłoszenia działań niepożądanych porównano w bazie danych klinicznych działań niepożądanych u dzieci (≤16 lat; n=99) i dorosłych (>16 lat; n=1 153). Ogólne bezpieczeństwo stosowania tyzanidyny w grupie pediatrycznej wydawało się dobre; jednak profil działań niepożądanych różnił się od tego u dorosłych. Najczęstszymi klasami działań niepożądanych u dzieci były zaburzenia psychiczne (52,5%), następnie zaburzenia układu nerwowego (29,3%) i zaburzenia żołądkowo-jelitowe (16,2%), natomiast najczęstszymi klasami działań niepożądanych u dorosłych były zaburzenia układu nerwowego (42,4%), zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania (28,6%) oraz zaburzenia żołądkowo-jelitowe (21,3%). Poważne zdarzenia niepożądane występowały znacznie rzadziej u dzieci niż u dorosłych (19,2% vs 45,9%).

Doświadczenie kliniczne jest ograniczone. W 1 przypadku, powrót do zdrowia dorosłego pacjenta, który przyjął 400 mg tyzanidyny, przebiegał bez powikłań. Mogą wystąpić: nudności, wymioty, niedociśnienie tętnicze, bradykardia, wydłużenie odstępu QT, zawroty głowy, zwężenie źrenic, zespół zaburzeń oddechowych, śpiączka, niepokój ruchowy, senność. Zaleca się stosowanie leczenia podtrzymującego oraz postępowania powodującego wydalenie niestrawionej substancji z przewodu pokarmowego jak płukanie żołądka lub wielokrotne podawanie dużych dawek węgla aktywowanego. Pacjent powinien być dobrze nawodniony ponieważ oczekuje się, że wymuszona diureza przyspieszy eliminację tyzanidyny. Następnie należy stosować leczenie objawowe.

Dokładny mechanizm działania tyzanidyny nie został w pełni wyjaśniony. Uważa się, że działanie farmakodynamiczne tyzanidyny jest przede wszystkim związane z jej właściwościami agonisty receptora α₂-adrenergicznego, chociaż jej wiązanie z receptorem imidazoliny może odgrywać pewną rolę. Wydaje się, że dominujące działanie tyzanidyny występuje presynaptycznie w rdzeniu kręgowym poprzez zmniejszenie uwalniania pobudzających aminokwasów glutaminianu i asparaginianu z presynaptycznego zakończenia interneuronów rdzeniowych. Istnieją pewne dowody na działanie postsynaptyczne na receptory aminokwasów pobudzających. U ludzi tyzanidyna obniża patologicznie zwiększone napięcie mięśniowe, włączając oporność na ruchy bierne oraz zmniejsza skurcze toniczne i kloniczne.

1 tabl. zawiera 4 mg tyzanidyny (w postaci 4,57 mg tyzanidyny chlorowodorku).